بررسی و مقایسه فنول‌ها و فلاوونوئیدها درگیاه و کالوس درمنه کوهی (Artemisia aucheri Boiss.) در برابر محرک‌های نوری و اشعه UV در کشت آزمایشگاهی (In Vivo)

عوامل اقلیمی بر تولید متابولیت‌های ثانویه گیاهان تأثیرگذار هستند. فنول‌ها و فلاوونوئیدها از مهمترین ترکیب‌های ثانویه گیاهان می‌باشند. در این مقاله هدف بررسی تأثیر نور با فرکانس‌های متفاوت بر تولید فنول‌ها و فلاوونوئیدها در گیاه Artemisia aucheri یا درمنه کوهی بود. از محیط کشت جامد موراشینگ و اسکوگ بدون تنظیم‌کننده‌های رشد استفاده شد. محیط کشت‌ها در اتاق کشت در شرایط استریل، تحت دمای 2±25 و شرایط نوری متفاوت با تیمارهای مختلف بودند. شرایط نوری آزمایش، استفاده از تابش‌های نوری 1000، 2000 و 3000 لوکس بود. علاوه‌بر آن تیمار اشعه UV با شدت 320 نانومتر و تیمار تاریکی هم در نظر گرفته شد. سنجش فنول‌ها و فلاوونوئیدها با روش اسپکترومتری انجام شد و برای تحلیل داده‌ها و رسم نمودارها از نرم‌افزارهای SPSS نسخه 20 و برنامه Excel استفاده شد. در طول آزمایش داده‌های حاصل میانگین سه تکرار ±SD بوده و نتایج براساس آزمون ANOVA یک‌طرفه، پس آزمون Tukey و اختلاف معنی‌دار براساس P≤0.05، بررسی شد. با توجه به آنالیز آماری نتایج، مشخص گردید که اشعه UV بر روی تولید فنول‌ها و فلاوونوئیدها تأثیرگذار است، به‌طوری که اشعه باعث کاهش میزان فلاوونوئیدها و افزایش فنول‌ها شده است. تأثیر نور متفاوت بوده و به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد. در مورد کالوس‌ها نیز نتایج متفاوتی بدست آمد. با توجه به داده‌های حاصل می‌توان نتیجه گرفت که نور و به‌ویژه اشعه UV بر تولید تعدادی از ترکیب‌های ثانویه گیاه (فنول‌ها و فلاوونوئیدها) مؤثر است و با توجه به ارتباط این ترکیب‌ها با فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه، بررسی چگونگی تأثیرات این فاکتور محیطی می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.